fbpx

Jak odróżnić pył od iłu?

Często, kiedy zajmujemy się oznaczaniem granulometrii gleby, pojawia się pytanie: czy mamy do czynienia z pyłem czy iłem? Obie te frakcje mają kluczowe znaczenie dla struktury gleby, jej zdolności do zatrzymywania wody oraz wpływu na wzrost roślin. Dlatego warto poznać podstawowe różnice między pyłem a iłem, aby móc lepiej ocenić ich właściwości.

1. Definicje pyłu i iłu

  • Pył: To drobne cząstki mineralne lub organiczne, których średnica wynosi mniej niż 0,002 mm. Powstaje głównie w procesach wietrzenia i erozji gleby.

  • : Materiał osadowy o cząstkach o wielkości od 0,002 mm do 0,05 mm. Ił jest bardziej zwarty od pyłu i ma większą zdolność do zatrzymywania wody, co znacząco wpływa na kondycję gleby.

2. Wielkość cząstek

  • Pył: Cząstki pyłu są bardzo małe, ich średnica wynosi poniżej 0,002 mm.

  • : Cząstki iłu są większe, ich średnica wynosi od 0,002 mm do 0,05 mm.

3. Konsystencja

  • Pył: Jest sypki, luźny i w suchych warunkach może unosić się w powietrzu. Jest mniej zwarty od iłu, co sprawia, że trudniej go utrzymać w formie.

  • : Po nawilżeniu staje się zwarty i kleisty, a także posiada właściwości lepiące. Łatwiej formuje się w kształty i utrzymuje je, co jest przydatne w ocenie jego obecności w glebie.

4. Zdolność zatrzymywania wody

  • Pył: Ma mniejszą zdolność do zatrzymywania wody, dlatego gleba z większą zawartością pyłu szybciej przesycha.

  • : Dzięki większej zawartości cząstek organicznych i mineralnych, ił lepiej zatrzymuje wodę, co wpływa na poprawę struktury gleby oraz jej właściwości magazynowania wilgoci.

5. Skład chemiczny

  • Pył: Zawiera różnorodne minerały, takie jak kwarc, muskowit czy kaolin, co wpływa na jego skład i właściwości fizyczne.

  • : Jego skład chemiczny jest również zróżnicowany, ale zazwyczaj zawiera więcej cząstek gliny, co nadaje mu większą lepkość i zdolność do wiązania wody.

Jak odróżnić pył od iłu? Prosty test konsystencji

Aby w prosty sposób rozróżnić pył od iłu, warto przeprowadzić test konsystencji. Jest to metoda szybka i efektywna, którą można zastosować zarówno w terenie, jak i w warunkach laboratoryjnych.

Etapy testu:

  1. Przygotowanie próbki
    Weź małą próbkę materiału (około 10-20 gramów), którą chcesz przetestować.

  2. Nawilżenie próbki
    Umieść próbkę w małym pojemniku i powoli dodawaj wodę, mieszając ją, aż stanie się wilgotna, ale nie rozrzedzona. Ważne jest, aby nie dodać zbyt dużo wody, aby uniknąć jej rozcieńczenia.

  3. Obserwacja zachowania materiału po nawilżeniu

    • Pył: Po dodaniu wody pozostaje luźny i sypki. Nie łączy się w jedną masę, łatwo się rozpada i może unosić się na powierzchni wody.

    • : Staje się lepki i zwarty. Łatwo formuje się w kulki lub wałki i utrzymuje swój kształt.

Dalsze testy

Możesz także przeprowadzić test po wysuszeniu próbki:

  • Pył: Po wyschnięciu jest sypki, kruchy i łatwo się rozpada.

  • : Po wyschnięciu może być twardy i kruchy, ale nadal zachowuje większą masę oraz strukturę.

Interpretacja wyników

Jeśli materiał po nawilżeniu:

  • Jest sypki i nie trzyma formy → to prawdopodobnie pył.

  • Jest lepki, łatwo się formuje i utrzymuje kształt → mamy do czynienia z em.

Dlaczego rozróżnienie pyłu i iłu jest ważne?

Znajomość składu granulometrycznego gleby ma kluczowe znaczenie dla zarządzania wodą, plonowaniem i ogólną kondycją roślin. Ił, ze swoją zdolnością do zatrzymywania wody, może zwiększyć odporność gleby na suszę, poprawiając jej zdolności magazynowania wilgoci, co jest szczególnie ważne w trudnych warunkach klimatycznych.

 

Diagnostyka stanowiska okolice Prabuty (woj. Pomorskie)  

 Lustracja w regionie północnej Polski w gospodarstwie, które prowadzone jest od kilku lat przez naszego Doradcę. Dotychczas nasze zalecenia dotyczyły jedynie ochrony roślin, gdyż właściciel gospodarstwa nie brał w ogóle pod uwagę czynnika glebowego i jego wpływu na rozwój i kondycję roślin uprawnych. Jednak pomimo zmiany technologii i programów ochrony nie był w stanie osiągać wyższych plonów, dlatego zwrócił się z prośbą o diagnozę stanowiska i zidentyfikowanie problemów, które mogą niekorzystnie wpływać na rośliny uprawne.

Na stanowisku objętym diagnozą od trzech lat prowadzony jest uproszczony system uprawy. Słoma pozostaje na polu. W strukturze zasiewów głównie występują zboża ozime, w tym: pszenica, pszenżyto, jęczmień, rzepak i kukurydza.

Za pomocą świdra udało się zbadać profil glebowy na głębokości ponad 80 cm. Do głębokości ok. 30 cm świder dość lekko wkręcał się w glebę,  a po jego wyjęciu gleba rozpadała się na grudki co świadczyło o dobrych stosunkach wodno-powietrznych i braku zagęszczenia tej warstwy. Jednak im głębiej tym bardziej wyczuwalny był opór, a po wyjęciu gleba rozpadała się na większe, ostrokanciaste bryłki. Na głębokości ok. 40 cm i poniżej gleba była już bardziej zagęszczona, widoczne były także objawy  wytrącania żelaza oraz sina barwa gleby, co jest wynikiem występowania niekorzystny warunków beztlenowych. Takie zjawisko przyczynia się do:

  • nieodpowiedniego odżywienia rośliny uprawnej w składniki pokarmowe,
  • do dużych strat azotu w formie gazowej oraz
  • do gorszego rozwoju systemu korzeniowego w głębszych partiach gleby.

W wierzchniej warstwie gleby widoczne były także nierozłożone resztki pożniwne przedplonu, który pomimo długiego okresu w glebie nadal nie wykazywały procesów rozkładu (świadczyła o tym słomkowa barwa resztek). Takie spostrzeżenia mówią nam o ubogim życiu biologicznym i złych warunkach do rozwoju mikrobioty glebowej.

Badane stanowisko było dość zróżnicowane, w profilu glebowym, (zarówno w warstwie ornej jak i w podglebiu) przeważała glina i piasek, z przewagą piasku. Ze względu na takie uziarnienie pole charakteryzowało się dużą przepuszczalnością, niską retencją wody i słabym magazynowaniem składników pokarmowych. W okresach niedoboru wody i wysokich temperatur, rośliny słabo radziły sobie na tym stanowisku i wydawały niski plon, co potwierdzały obserwacje właściciela oraz naszego Doradcy.

Głównym działaniem jakie należałoby podjąć na tym stanowisku jest przede wszystkim zagęszczenie warstwy ornej oraz zlikwidowanie warunków beztlenowych w podglebiu. Dzięki wzmocnieniu warstwy ornej zwiększymy możliwości magazynowania składników pokarmowych oraz wody, a także wydłuży się ich dostępności dla rośliny uprawnej. Likwidacja warunków beztlenowych bardzo korzystnie wpłynie na środowisko bytowania mikroorganizmów glebowych dzięki czemu zwiększy się ich aktywność, a tym samy rozkład resztek pożniwnych będzie zachodził szybciej.

 

SUSZA, SUSZA, SUSZA

Zjawisko suszy jest groźnym czynnikiem stresowym dla roślin. Obecnie w Polsce trwa okres bezdeszczowy i pojawiają się problemy z nawożeniem roślin.

Mówiąc o problemach mamy na myśli decyzyjność odnośnie do terminu aplikacji nawozów azotowych, oraz ich skuteczność w okresach suszy.

Nawożenie na przesuszoną glebę jest nieefektywne, ponieważ zaaplikowane nawozy nie są w stanie się dokładnie rozpuścić a składniki nie zostaną w pełni pobrane przez rośliny. Ten problem dotyczy przede wszystkim nawożenia azotem. Dlatego muszą wystąpić opady, które umożliwią transport jonów do systemu korzeniowego. Koniec lutego był dobrym terminem na aplikację, niestety przez dyrektywę unijną rolnicy musieli czekać do 1 marca.

Kolejny raz potwierdził się argument rolników, że ten termin jest zbyt późny i powinien być elastyczny dla różnych regionów Polski i panujących warunków pogodowych. Aby skutecznie odżywić rośliny wskazana jest jak najwcześniejsza aplikacja pierwszej startowej dawki azotu. To azot powinien czekać na roślinę a nie odwrotnie. Jest pierwiastkiem, który decyduje o szybkości wzrostu i wielkości masy wyprodukowanej przez roślinę, a w konsekwencji o plonie ekonomicznym.

Przez warunki pogodowe i pomimo zastosowania azotu, niestety rośliny nie wyglądają zbyt dobrze. Już dziś możemy przypuszczać, że plony będą mniejsze.

Teraz z niecierpliwością oczekujmy na deszcz.

Diagnostyka stanowiska w okolicach Jarosławia (województwo Podkarpackie)

Gospodarstwo zwróciło się do nas z prośbą o pomoc w usprawnieniu funkcjonowania gleby na stanowisku pod kukurydzę. Niestety systematycznie od kilku lat plony na tym polu ulegają pogorszeniu i pomimo wszelkich starań ze strony właściciela nie przynosiło to rezultatu.

Tak więc pod swoje skrzydła dostaliśmy - dość specyficzne jak się okazało - pole. Dlaczego specyficzne?? Ponieważ okazało się, że stanowisko jest dość mocno zróżnicowane pod kątem uziarnienia warstwy ornej i podglebia. Zdiagnozowaliśmy trzy rodzaje gleb, które dodatkowo występowały pasami.

Pierwsza zewnętrzna część pola miała budowę piaszczystą. Jedynie w podglebiu wyczuwalne były niewielkie ilości gliny. Ta część pola charakteryzowała się bardzo dużą przepuszczalnością, niską retencją wodną oraz słabym magazynowaniem składników pokarmowych, co bardzo często uwidaczniało się w trakcie sezonu wegetacyjnego w kondycji rośliny uprawnej, zwłaszcza przy dłuższych okresach niedoboru wody i wysokich temperatur.

Druga zewnętrzna część to ciężka gleba ilasta. Podczas naszej wizyty na polu wierzchnia warstwa była mocno przesuszona i dość mocno się pyliła. Jednak już na głębokości 10 cm ciężko było się wkręcić świdrem. Ze względu na duże trudności odwiert wykonano jedynie na głębokość 50 cm. Skoro my nie mogliśmy się wwiercić głębiej to system korzeniowy tym bardziej nie jest w stanie przedrzeć się przez tak zagęszczone miejsca i skorzystać ze składników pokarmowych tam się znajdujących. Dodatkowo takie gleby magazynują duże ilości wody, która jest niedostępna dla roślin, ze względu na silne połączenia z cząsteczkami gleby. Kolejnym problemem tych gleb jest słaby odpływ wody w głąb profilu podczas intensywnych opadów deszczu, które przyczynia się do tymczasowego podtopienia roślin, zaskorupiania, zamulania wierzchniej warstwy i ograniczenie dostępu powietrza dla mikrobioty glebowej i rośliny uprawnej.

Środek pola to typowa glina z wyczuwalną domieszką piasku. Warstwa orna i podglebie miały takie same uziarnienie. Niekorzystnym zjawiskiem, które zaobserwowaliśmy na tym obszarze było zbyt duże zagęszczenie gleby poniżej 25 cm oraz występujące warunki beztlenowe.  Takie zjawiska przyczyniają się do słabego rozwoju systemu korzeniowego, nieodpowiedniego odżywienia rośliny uprawnej w składniki pokarmowe oraz do dużych strat azotu. W warunkach beztlenowych miejsce bakterii tlenowych zajmują bakterie denitryfikacyjne, które rozkładają azot do formy gazowej, która się bezpowrotnie ulatnia.

Takie stanowisko wymagało zróżnicowanego podejścia do nawożenia. Na części słabszej (piaszczystej) zalecono nawożenie mineralne NPK w pełnej dawce oraz zastosowanie kondycjonera gleby w celu zagęszczenia stanowiska, zwiększenia kompleksu sorpcyjnego oraz jego właściwości wodnych. Na glebie ilastej zalecono technologie rozluźniające glebę, w tym środki kondycjonujące glebę oraz zredukowanie nawożenia mineralnego NPK do 70% dawki. Natomiast w środkowej części pola, zalecono spulchnienie nadmiernie zagęszczonych warstw gleby poprzez wykorzystanie narzędzi mechanicznych oraz nawożenie mineralne w dawce zredukowanej o 15%.  

 

Grunt to gleba!

Jeśli szukasz oszczędności, poprawy wydajności swoich plonów i chcesz trwale poprawić jakość gleby na swoich polach, to jesteś we właściwym miejscu!

Nawozy drożeją, a przepisy prawne wymagają od rolników ograniczenia zużycia azotanów i fosforanów, które zanieczyszczają środowisko naturalne. Klimat z roku na rok jest coraz trudniejszy i nic nie zapowiada jego stabilizacji. Jak w tych warunkach zmniejszyć straty i poprawić opłacalność produkcji rolnej? Odpowiedź leży u samych podstaw – dosłownie i w przenośni.

W NaturalCrop wiemy, że grunt to gleba! Naprawdę. Dobra gleba zapewnia roślinom warunki do ukorzenienia, zatrzymuje wodę i składniki odżywcze, przez cały sezon zachowuje odpowiednią strukturę, a także stwarza optymalne środowisko dla pożytecznych organizmów glebowych. Dzięki temu uprawy są bardziej odporne na niekorzystne warunki pogodowe.

Gdzie można znaleźć dobrą glebę?

Gleby nie  uprawiane, na stanowiskach naturalnych mają grubą warstwę próchniczą. Próchnica zatrzymuje wodę, a także stopniowo uwalnia składniki mineralne dzięki stałej aktywności bakterii i grzybów. Korzenie roślin mają wsparcie grzybów mikoryzowych, a urozmaicone podłoże zapewnia środowisko do rozwoju mikrobioty.

Pola uprawne to zupełnie coś innego. Gleby są wyjałowione przez lata intensywnej gospodarki, próchnicy jest niewiele lub nie ma jej wcale. Piaszczyste lub gliniaste podłoże nie zatrzymuje wody lub zlepia się pod jej wpływem, a w czasie suszy szybko wysycha i twardnieje. Nawozy są szybko wypłukiwane i rośliny niewiele z nich korzystają. Jak zapewnić odżywienie upraw na wyjałowionej glebie? Stosowanie większej ilości nawozów to coraz większe koszty i straty. Jedynym rozsądnym rozwiązaniem jest praca nad poprawą kondycji gleby na Twoich polach. I właśnie tutaj możemy przyjść Ci z pomocą. Mamy wiedzę i doświadczenie. Pracowaliśmy nad tym, a efektem jest Solactiv Evo!

Zainwestuj w rozwiązanie zatrzymujące nawozy w glebie i trwale poprawiające żyzność gleby

Solactiv Evo jest wieloskładnikowym preparatem, który kompleksowo odpowiada na trzy główne problemy gleb.

  • Związki humusowe wzbogacają i stabilizują warstwę próchniczą. Zawarte w nich huminy i humiany wiążą azot i inne składniki mineralne, ograniczając ich straty. Poprawiają i rozluźniają strukturę gleby.
  • Drobno granulowany klinoptylolit to minerał z grupy zeolitów, niezwykle porowaty - jak gąbka. Dzięki  swoim właściwościom pochłania i wiąże wodę, makro- i mikroelementy, a potem stopniowo i powoli uwalnia je. Pory zapewniają przewietrzenie gleby i środowisko do rozwoju bakterii i dobroczynnych grzybów mikoryzowych. Dzięki połączeniu klinoptylolitu i związków humusowych gleba ma lepsze własności sorpcyjne i retencyjne, a także bardziej równomierną granulację.
  • Wielocukry (polisacharydy) i fitohormony. Te składniki już na starcie dają pożywienie mikroorganizmom glebowym i stymulują zdrowe ukorzenianie roślin.

Współdziałanie tych trzech składników sprawia, że woda i substancje odżywcze dłużej pozostają w glebie i są dostępne dla Twoich upraw. Gleba powoli regeneruje się i użyźnia. Twoje uprawy stają się coraz bardziej odporne, a produkcja opłacalna.

Solactiv Evo to rozwiązanie innowacyjne i proste zarazem. Nadaje się do stosowania za pomocą standardowych rozsiewaczy do nawozów. Skuteczna dawka to około 200-400 kg/ha.

Zapraszamy do kontaktu z naszymi doradcami! Pozwól nam lepiej poznać konkretne potrzeby Twoich pól. Podpowiemy, czy Solactiv Evo jest dla nich dobrym rozwiązaniem, a także jak go stosować i czy warto połączyć ten produkt z innymi zabiegami. Zyskaj dobrą, żyzną glebę – to najlepsza inwestycja długoterminowa!

Więcej https://naturalcrop.com/solactiv 

Kontakt

Aleja KEN 57/2
02-797 Warszawa
+48 601 727 445
projektgleba@naturalcrop.com
Image