Zasada „Im więcej tym lepiej” w przypadku używania wysokoprocentowych nawozów mineralnych nie sprawdza się. Takie działania mogą doprowadzić do kumulacji nadmiernych ilości składników pokarmowych w profilu glebowym. W wielu przypadkach taka sytuacja jest znacznie groźniejsze niż niedobór tych składników w glebie. Nawozy mineralne nie powinny być stosowane profilaktycznie („na wszelki wypadek”). Z punktu widzenia produkcji nawozy mineralne cechują się najwyższą efektywnością i opłacalnością, gdy są stosowane w celu korygowania zasobów glebowych! Stosowanie zbyt dużych ilości nawozów mineralnych, a także nierozcieńczonego nawozu kurzego (nawóz organiczny!!) jest bardzo szkodliwe dla roślin oraz gleby i środowiska.
Przenawożona gleba to gorsze warunki dla rozwoju korzeni
Stosowanie dużych ilości nawozów mineralnych przyczynia się do jej zasolenia czyli nadmiernej koncentracja składników mineralnych w wierzchniej warstwie gleby, zwłaszcza w sąsiedztwie korzeni roślin. Oprócz zasolenia przyczyniają się także do zakwaszenia gleby. Oba zjawiska bardzo niekorzystnie odbijają się na rozwoju roślin. Prowadzą do:
- zachwiania pobierania składników pokarmowych przez system korzeniowy,
- uwsteczniania składników pokarmowych,
- uaktywniania się metali ciężkich,
- niewłaściwego odżywienia roślin
- wystąpienia suszy fizjologicznej (stanu, w którym rośliny pomimo obecności wody w glebie, nie są w stanie jej pobrać).
- w skrajnych przypadkach do więdnięcia i zamierania całych upraw.
Przywrócenie odpowiedniej jakości i żyzności zniszczonej w ten sposób gleby jest bardzo kosztownym i długotrwałym zabiegiem.
Eutrofizacja wód
Nadmiar niektórych pierwiastków – zwłaszcza azotu i fosforu – ma bardzo negatywne skutki dla środowiska. Oba składniki podczas intensywnych opadów wypłukiwane są z gleby, trafiając w znacznej części do zbiorników wodnych, znacznie podnosząc ich żyzność. W takich zbiornikach następuje bardzo szybki rozrost biomasy- głównie glonów - które zarastają zbiornik, a obumierając i ulegając rozkładowi, zużywają tlen rozpuszczony w wodzie. Prowadzi to do znacznego ograniczenia, a w ekstremalnych przypadkach nawet do wymarcia populacji organizmów tlenowych znajdujących się w danym zbiorniku.
Rośliny przenawożone azotem to rośliny słabe i wrażliwe na czynniki zewnętrzne
W przypadku roślin najczęściej dochodzi do przenawożenia azotem. Taka roślina rozwija się zbyt szybko, produkuje dużą masę zieloną (im więcej składników odżywczych wykorzystywanych jest do produkcji masy zielonej, tym mniej ich zostaje dla ziaren lub korzeni), jest bardziej narażona na infekcje wywołane grzybami czy drobnoustrojami, ponieważ jej mechanizmy odpornościowe nie są niewykształcone. Jest również bardzo wrażliwa na niskie temperatury, a jej wegetacja jest zaburzona. Plony takiej rośliny gorzej znoszą przechowywanie oraz gromadzą szkodliwe dla zdrowia azotany (sprzyjają rozwojowi chorób nowotworowych przewodu pokarmowego).
Przenawożenie innymi składnikami występuje rzadziej, jednak z roku na rok szkodliwość ich nadmiaru uwidacznia się coraz bardziej. Najczęściej przekroczenie optymalnych ilości pierwiastków w glebie uwidacznia się poprzez zaburzenia w pobieraniu składników pokarmowych przez system korzeniowy na skutek występujących pomiędzy różnymi pierwiastkami antagonizmów.
Nadmierne stosowanie nawozów mineralnych niesie ze sobą negatywne skutki środowiskowe i finansowe. Przenawożenie często jest przyczyną pogorszenia jakości i wielkości plonów .W takiej sytuacji zysk ze sprzedaży zebranych plonów jest zdecydowanie niższy, a poniesione nakłady nie potrzebnie za wysokie.
